بسم‏ اللَّه ‏الرّحمن ‏الرّحیم‏
خیلى متشکریم از برادران خدمتگزار در باب حج؛ چه برادرانى که در بعثه مشغول خدمت هستند و بخصوص جناب آقاى رى‏شهرى و چه برادران و خواهرانى که در سازمان حج مشغول تلاش و زحمتکشى هستند در بخشهاى مختلف؛ بخصوص جناب آقاى خاکسار که شنیدم ترتیبات خوبى هم در زمینه‏هاى گوناگونِ انجام مراسم مناسک حج و عمره داده شده است.
این یک نقطه‏ى بسیار مهمى است؛ یک هدیه‏ى الهى است به امت مسلمان. اگرچه همه‏ى فرائض الهى و تکالیف در واقع هدایاى الهى است به آحاد بشر؛ نماز هم یک هدیه‏ى الهى است، روزه هم یک هدیه‏ى الهى است، انفاقات هم همین‏طور، لکن حج یک خصوصیت بین المللى اسلامى دارد. یقیناً این را میشود یکى از معجزات اسلام شمرد، که یک مرکز واحدى تشکیل بشود و همه‏ى امت، خود را در برابر او و نسبت به او یکسان ببینند: «سواء العاکف فیه و الباد»؛ نسبت مسلمانان به این خانه‏ى مقدس یکسان است؛ چه آنهائى که در خودِ مکه ساکنند، چه آنهائى که در اقصى‏ نقاط دنیاى اسلام زندگى میکنند؛ مکه مال همه‏ى اینهاست و اینها با شوق و ذوق هر سال راه مى‏افتند و نمیگذارند این خانه‏ى متعلق به مسلمین، خانه‏اى که خانه‏ى خداست و خانه‏ى مردم است - «انّ اوّل بیت وضع للنّاس للّذى ببکّة»؛ بیت اللَّه است، اما براى مردم وضع شده است و بنیان نهاده شده است - تنها بماند؛ لذا با شوق و ذوق از اطراف دنیاى اسلام راه مى‏افتند براى اینکه خود را به اینجا برسانند؛ یک فرصتى است براى مسلمانها که همدیگر را بشناسند و با آراء یکدیگر، افکار یکدیگر، گرفتاریهاى یکدیگر آشنا بشوند؛ خیلى نعمت عجیبى است اگر قدر بدانید.
حج در امسال که اعلان شد سال انسجام اسلامى است، یک رنگ و روى تازه‏اى پیدا میکند. همیشه هنگام انسجام است و امت اسلام باید دنبال اتحاد باشد؛ اما تعیین امسال با عنوان انسجام اسلامى مثل قله‏اى است در یک رشته کوه. علت هم واضح است؛ چون سیاست دشمنان اسلام و مسلمین بر تفرقه قرار گرفته است؛ میخواهند بین مسلمانها ایجاد اختلاف کنند. این براى آنها از هر جنگ نظامى، از هر حرکت سیاسى، از هر چالش اقتصادى باصرفه‏تر است. متأسفانه زمینه‏ها هم فراهم شده است؛ مقداریش مربوط به تاریخ است، مقدارى هم مربوط به جهالتهاى ما در همین دوران خودِ ماست. حالا غیر از اختلاف اقوام مختلف و ملتهاى مختلف، اختلاف مذاهب؛ شیعه و سنى - که اگر مسئله‏ى شیعه و سنى نبود، میرفتند سراغ مذاهب درونِ هر یک از این دو فرقه؛ بین آن فِرق خاص و نحله‏هاى خاصِ تسنن یا تشیع و آنها را آتش‏افروزى میکردند، که حالا به آنها فعلاً کارى ندارند - چون خودِ مسأله‏ى شیعه و سنى، وسیله‏ى خوبى است براى ایجاد اختلاف بین آنها؛ این را ما در همه جا داریم مى‏بینیم. در دنیاى اسلام اهتمام آنها را مى‏بینیم. البته موفق نشدند؛ خدا را شکر. خواستند بعد از تشکیل دولت اسلام در یک کشور شیعى، اینجور وانمود کنند که اختلاف بین فرق اسلامى و برادران مسلمان تشدید شده است، لکن موفق نشدند. علت هم این بود که دولت اسلامى، اسلامى برخورد کرد. ما در دنیاى اسلام بیشترین دلسوزى را براى برادران خودمان در فلسطین کردیم که از برادران اهل سنت مایند؛ در فلسطین که شیعه‏اى وجود ندارد تقریباً. بیشترین پشتیبانى را از اتحاد شیعه و سنى در عراق، ما کردیم. در داخل کشور خودمان برادران شیعه و سنى در هر نقطه‏اى که هستند، با الفت و مهربانى و تفاهم رفتار میکنند. دولت اسلامى و جمهورى اسلامى نگذاشت که استکبار بتواند به اهداف خود دست پیدا کند، ولى آنها دارند تلاش میکنند. متأسفانه یک جاهائى هم مى‏بینیم که به حادثه‏آفرینیهائى هم منتهى میکنند. هوشیار باید باشید.
من توصیه‏ى مؤکد میکنم در همه‏ى مراسم حج، مسئله‏ى انسجام اسلامى و باطل کردن کید دشمن را مورد توجه قرار بدهید. البته دولتها باید احساس مسئولیت کنند. دولت میزبان در کشور عربستان باید احساس مسئولیت کند. البته مسئولین آن دولت، حرفشان، اظهارشان شبیه همین چیزى است که ما از آنها توقع داریم، لکن باید عملى شود و در میدان عمل، در صحنه‏ى عمل، باید معلوم شود که به دنبال انگیزه‏هاى اختلاف نیستند و صاحبان این انگیزه‏ها را هم تقویت نمیکنند، بلکه جلوگیرى میکنند. این باید در عمل اثبات بشود. این یک نکته است که نکته‏ى ایجاد الفت و اتحاد است.
و شما از این طرف مراقب باشید؛ بدانید تحریک عواطف مذهبى برادران اهل سنت کار بسیار خطا و گناه است؛ این را به عنوان یک اصل بپذیرید. یک نقاط اختلافى وجود دارد. تکیه‏ى بر روى این نقاط، شعله‏ور کردن آتش تعصبات در این نقاط اختلاف، این درست همان چیزى است که امروز سازمانهاى جاسوسى امریکا و اسرائیل دنبالش هستند؛ این همان‏چیزى است که آنها میخواهند. بعضیها ناخواسته و بدون جیره و مواجب میشوند مزدور آنها، همان کارى را که او باید پول بدهد و بدست بیاورد، آن را بدون اینکه از او اجر و مزدى هم بگیرند، برایش دارند انجام میدهند و خشم الهى و سخط الهى را براى خودشان فراهم میکنند.
امروز دنیاى اسلام احتیاج به وحدت دارد. باید یک صدا در دنیاى اسلام بلند شود. این است که میتواند جلو این ستمِ بر مردم فلسطین را بگیرد؛ این است که میتواند جلو دخالتهاى مستکبرانه‏ى امریکا در خاورمیانه و در کشورهاى اسلامى را بگیرد. آنها دارند از همین شکافها استفاده میکنند و میخواهند آن را توسعه بدهند؛ براى اینکه بر سرنوشت کشورهاى اسلامى مسلط شوند. هرکس در این راه به آنها کمک کند، پیش خداى متعال محسوب با آنهاست. و این مواخذه‏ى عجیبى دارد از سوى پروردگار عالم. خیلى باید مراقب بود.
نکته‏ى دوم مسئله‏ى سازندگى حج است؛ هم سازندگى شخصى و اخلاقى و معنوى - که روحانیون محترم، علماى محترم در داخل کاروانها میتوانند خیلى نقش ایفا کنند و هم سازندگى ملى؛ یعنى خلقیات یک ملت مُلتئم، پخته، سنجیده، خردمند را در دوره‏ى حج، زمینه‏اش را براى حاجى فراهم کند.
اگر یک جوانى، یک مردى یا زنى در دوره‏ى حج انس با قرآن را یاد بگیرد، تأمل و تدبر در عبارات دعاها و مناجات با پروردگار را یاد بگیرد، این میشود سرمایه‏اى براى او در طول زندگى. حاجى اگر خود را مقید کند که در مدینه‏ى منوره یک ختم قرآن بخواند؛ در مکه‏ى مکرمه یک ختم قرآن بخواند - اینجا خانه‏ى قرآن است؛ محل نزول قرآن است - یا اگر نمیتواند یک ختم قرآن بخواند، یک بخش عمده‏اى از قرآن را بخواند با تأمل، با تدبر؛ اگر عادت کند به تأمل و تدبر در قرآن در این مدتى که آنجاست - بتوانید عادت بدهید حاجى را به اینچنین سیره‏ها و رویه‏هاى ماندگار معنوى و روحى - این براى او میشود یک سرمایه. قرآن یک ذخیره‏ى تمام‏نشدنى است. انس با قرآن از هر واعظى، از هر رفیق ناصحى، از هر درسى براى انسان مفیدتر است. اگر حقیقتاً انسان با قرآن رابطه برقرار کند و قرآن را بخواند براى استناره و استفاده و استضائه‏ى قلبى و معنوى خود، این براى او از هر واعظى بالاتر است. اگر انسان این انس را بتواند پیدا بکند، خیلى دستاورد بزرگى است.
اعمال را با تدبر انجام دادن؛ این طواف، این سعى، این وقوف، این حالت خضوع و خشوع، این رعایت محرمات و ممنوعات دوران احرام؛ هرکدام از اینها یک درس است. این را حجاج محترم ما و برادران و خواهران عزیز ما با وارد کردن انگیزه‏هاى کوچک دنیائى باطل نکنند؛ مثل همین خریدن جنسى از فلان مغازه. خود این مبتلا شدن به مراجعه‏ى به مراکز فروش براى یک چیز کم اهمیت، یک بلا و یک مشکل است و ملابساتى که دارد، مشکل دیگر. وقت نماز بگذرد، جلو چشم مردم، تحقیر و توهین حاجى ایرانى محسوب بشود و چیزهاى دیگرى که حالا در خلال این، در کنار این، پیش مى‏آید. اینى که من هر سال این را تأکید میکنم به دست‏اندرکاران حج و توصیه میکنم به برادران و خواهران حاجى، براى این است. یک هوس کم‏اهمیت و حقیر، کل آن فضاى معنوى را ممکن است تحت تأثیر قرار دهد. ما که مردم را دعوت به زهد اباذرى که نکردیم؛ ماها که کوچکتر از آن هستیم که فکر آنجور زهدى را بکنیم؛ ما دعوت میکنیم خودمان را و مردم را به زیاده‏روى نکردن در این امور. ما زیاده‏روى میکنیم در مصرف کردن، در دل سپردن، در اهمیت دادن، در دنبال کردن؛ این زیاده‏رویها ضرر مى‏زند به فضاى معنوى.
به هر حال به نظر من روحانیون محترم میتوانند خیلى نقش ایفا کنند؛ هم با زبان، هم با عمل و رفتار و برخورد با مخاطبان. و همچنین مسؤولین محترم دست‏اندرکار حج.
به هر حال خدمت بزرگى است و شما کارگزاران حج، حج براى شما نعمت مضاعف است؛ چون علاوه‏ى بر نعمت خودِ حج، نعمت خدمت به حجاج و کار براى حجاج هم براى شما وجود دارد.
ان‏شاءاللَّه خداوند از شما قبول کند و قلب مقدس ولى‏عصر از شما راضى باشد و دعاى آن بزرگوار شامل حال شما باشد.
والسّلام علیکم و رحمةاللَّه و برکاته‏
منبع: سایت سازمان حج وزیارت
/الف